GERZE TERMİK SANTRALİ PROJESİ VE HUKUKSAL GELİŞMELER
Ekoloji Kolektifi üyesi avukatlar olarak, Gerze termik santral karşıtı
mücadelenin hukuki altyapısına katkıda bulunmak adına, mücadelenin
gönüllü avukatlığını üstlendik. Anadolu Grubu’nun hukuka aykırı
eylemleri karşısında Gerze halkının yanında yer aldık.
29 Ağustos’ta basında, Gerze Enerji Santrali
projesinin iptal edildiğine dair haberlerin yayılması üzerine, aynı
gün içinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan edindiğimiz 2 Ağustos
tarihli karar hakkında bir değerlendirme yapma ve kamuoyunda oluşan
bilgi kirliliğini önleme gereği duyduk.
Gerze Enerji Santral Çed Süreci 2012 Yılında Tıkandı
Gerze
Enerji Santrali’ne ilişkin işletilen ÇED süreci, 30.04.2012 tarihli
İnceleme Değerlendirme Komisyon I. Toplantısı sonucunda, Orman Genel
Müdürlüğü’nün sunmuş olduğu “termik santral kurulmak istenen yerin hemen
yakınında ormanlık alanların bulunduğu, hatta santral alanının bir
kısmının orman alanı olduğu, termik santraldan açığa çıkacak baca gazı
emisyonlarının Gerze’yi, Sinop’u, termik santral alanının 25 km uzağında
bulunan Tabiat Koruma alanı olan Sarıkum Göletini olumsuz
etkileyeceği” şeklindeki görüşe dayanılarak durduruldu.
Gerze
Termik Santrali projesi, ÇED sürecinin durdurulmasına karar verilmesinde
önemli etkiye sahip olan Orman Genel Müdürlüğü görüşünün
değiştirilmesi amacıyla ilgili şirket tarafından yoğun lobi
faaliyetinde bulunuldu. Nihayetinde, Orman Genel Müdürlüğü, 2 Ekim
2012’de zaruret görülmesi halinde ormanlık alanda enerji tesisi
kurulabileceği yönünde görüş bildirdi.
Gerze Termik Santrali Çed Sürecinde Şirket, Çed’i Tadil Etmek İstedi
Gerze
Enerji Santraline ilişkin ÇED raporunu hazırlayan Dokay-ÇED Çevre
Mühendisliği Şirketi, Orman Genel Müdürlüğü’nün 2 Ekim 2012 tarihli
görüşüne dayanarak, tadil edilen ÇED raporu ile 14 Kasım 2012’de Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı’na ÇED sürecinin devam etmesini istedi. Yapılan
bu başvuru, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 27 Kasım 2012’de,
“enerji tesisi için söz konusu orman alanının kullanılmasının
zorunluluk arz ettiğine dair herhangi bir kamu yararı ya da resmi bir
kabul bulunmadığı” gerekçesi ile reddedildi, revize ÇED raporu şirkete
iade etti.
İlgili firma, 25 Mart 2013 tarihinde, tadil ettiği
ÇED raporunu ikinci kez Bakanlığa sunarak ÇED sürecinin devam
ettirilmesini istedi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2 Ağustos 2013
tarihli yazısıyla ÇED sürecinin devam ettirilmesi talebini reddetti.
Bakanlık, ilgili firmaya gönderdiği bu yazıda, sunulan ÇED Raporunun,
daha önce sunulan ÇED raporlarına herhangi bir değişiklik getirmediği,
dolayısıyla ÇED süresinin durmasına neden olan, termik santral alanının
bir kısmının orman içerisinde olması gerçeğinin devam ettiğini
belirtti. Basına, işte Bakanlığın bu yazısı düştü. Bunun üzerine, Gerze
Termik Santrali projesinin rafa kalktığı haberleri yayıldı.
2013 Yılı Gerze Termik Santrali ÇED Sürecinde Sona Doğru
Şirketin
19.12.2011 tarihli ÇED raporu ve bu ÇED’i tadil eden 14 Kasım 2012 ve
25 Mart 2013 tarihli başvuruların, termik santral kurulacak alanın
yakınında ormanlık alanların bulunması, termik santral kurulacak alanın
bir kısmının ormanlık alanda bulunuyor olması gerekçesiyle
reddedilmesi ile ÇED sürecinde sona gelindi. ÇED Yönetmeliği’nin 12.
Maddesinin 8. Fıkrasında, “ÇED raporunda değişiklik yapılmasının en çok
iki kez istenebileceği, yapılan düzeltmenin komisyonca yeterli
görülmemesi halinde, başvurunun Bakanlıkça geçersiz sayılacağı”
belirtilmektedir. ÇED raporunda iki kez değişiklik yapan ve bu
değişiklikleri aynı gerekçeyle reddedilen firmanın ÇED başvurusu
geçersiz sayılacaktır.
Sürecin devam ettirilmesi hakkının
yitirilmesi, ÇED sürecinin sonlandığı anlamına gelmektedir. Ancak bu
noktada kritik eşik, termik santrale dayalı enerji üretimi için alınan
lisansın iptal edilmesindedir. İlgili firma açısından süreç, bu üretim
lisansının iptaliyle noktalanacaktır.
Üretim Lisansının İptali Gerekmektedir
Gerze
Enerji Santraline ilişkin olarak EPDK tarafından 20.11.2008 tarihinde
üretim lisansı verilmiştir. Danıştay 13. Dairesi kararıyla, ÇED Olumlu
veya ÇED Gerekli Değildir kararı olmaksızın verilen üretim lisansının
yürütmesi durdurulmuş, ancak EPDK tarafından anılan üretim lisansı iptal
edilmemiştir.
Lisans başvurusuna konu üretim tesisi projesinin,
ÇED Yönetmeliği kapsamında olması nedeniyle, söz konusu Yönetmelik
kapsamında projenin “ÇED Olumlu” kararı alması gerekmektedir. Bu koşul,
lisans verilmesine esas şartlardandır. Gerze Enerji Santrali projesine
ilişkin ÇED sürecinin şirket adına olumsuz sonuçlanmış olması
dolayısıyla, üretim lisansı dosyasına ÇED Olumlu kararının ibraz
edilmesi hukuken imkansız hale gelmiş, lisans verilmesine esas şart
oluşturan bir husus kaybedilmiştir.
Çevre Kanunu’nun
10.maddesinin 2. Fıkrasına göre, ÇED Olumlu ya da ÇED Gerekli Değildir
kararı alınmadıkça, ilgili projeye ilişkin onay, izin, teşvik, yapı ve
kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz, ihale
edilemez. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na göre de, mücbir
sebep hâlleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler
dışında üretim tesisinin lisansında belirlenen inşaat süresi içerisinde
kurulmaması veya kalan süre içerisinde kurulamayacağının tespit
edilmesi hâllerinde lisansın iptal edilir. 2008 yılında üretim lisansı
verilmesine rağmen, gerek yürütmeyi durdurma kararı, gerekse geçen süre
içerisinde şirketin ÇED Olumlu kararı alamaması nedeniyle, projeye
ilişkin inşaat aşamasına geçiş hukuken imkansız hale gelmiştir.
6446
sayılı Yasa’nın Yaptırımlar ve yaptırımların uygulanmasında esaslar
başlıklı 16. Maddesinin 1. Fıkrasının f bendi gereğince, Lisans
verilmesine esas olan şartların lisansın yürürlüğü sırasında ortadan
kalktığının veya bu şartların baştan mevcut olmadığının saptanması
hâlinde lisans iptal edilir.
Gerze Enerji Santrali projesine
ilişkin ÇED Yönetmeliği kapsamında yürütülen sürecin sonlanmış olması
dolayısıyla, ÇED Olumlu Kararının sunulmasının hukuken imkanının
kalmamış olması, ÇED kararı olmaksızın inşaat aşamasına geçişin de
imkansız hale gelmesi nedeniyle, üretim lisansının gecikmeksizin iptali
gerekmektedir.
Üretim lisansının iptal edilmesi durumunda,
Anadolu Grubunun, bu şirkette en az %10 pay sahibi olan ortakların,
yönetim kurulu başkan ve üyelerinin, 6446 sayılı Elektrik Piyasası
Yasası gereğince, lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle Gerze Termik
Santraliyle ilgili yeni lisans alabilmesi, lisans başvurusunda
bulunabilmesi, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya
dolaylı pay sahibi olabilmesi, yönetim kurullarında görev alabilmesi
yasak olacaktır.
Hukuki Eşik, Üretim Lisansının İptalidir
Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2 Ağustos 2013 tarihli kararı ile Gerze
Enerji Santrali projesinin ÇED başvurusu geçersiz hale gelmiştir. Ancak
bu projenin, kesin olarak iptal edildiğini söyleyebilmek mümkün
değildir. Projeye ilişkin ÇED süreci geçersiz hale gelmiştir. Ancak bu
sürecin hukuken bittiğin söylenebilmesi için, firmanın enerji üretim
lisansının iptali gerekmektedir.
Termik santral kurulması
planlanan alanda ve çevresinde, termik santral kurulabilmesi, bölgede
ormanlık alanların ve Tabiat Koruma alanlarının bulunuyor olması
nedeniyle hukuken imkansızdır. Nitekim, ÇED süreci bu gerekçe ile şirket
açısından olumsuz sonlanmıştır. Gerze’de ÇED Sürecinin geçersiz
kılınmasını başaran mücadele, bu yeni evrede daha önceden “yürütmesi
durdurulan” üretim lisansının EPDK tarafından iptaline yönelecektir.
Hukuk
mücadelesinin boyutunun, kapsamının ve yöneliminin doğru ve gerçekçi
yönleriyle açıklanması sorumluluğu içinde hareket ederek, yaşanan
gelişmeler kamuoyunun bilgisine sunulur. Saygılarımızla.
Ekoloji Kolektifi adına Cömert Uygar Erdem
Benzer Yazılar
Sitemizde yayınlanan konulardan anında haberdar olmak için abone olunuz!
0 yorum:
Yorum Gönder